Tham dự Lễ dâng hương giỗ tổ họ Phan có đồng chí Phan Thanh Hà - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã; đ/c Bùi Văn Nam – Phó bí thư TT Đảng ủy; đồng chí Phạm Xuân Vũ – Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND; các đồng chí cán bộ công chức xã.

          Thực hiện chủ trương quai đê, khẩn hoang vùng đất bãi bồi màu mỡ ven biển, vào khoảng đầu niên hiệu Hồng Đức (1470-1497), con cháu của Đức thủy tổ Phan quý công tự Chính Niệm từ làng Phượng Lũ về vùng sông Trà lập ấp, đặt nền móng cho quá trình mở mang sự nghiệp, phát triển dòng họ Phan Tộc.

Phan Tộc là dòng họ lớn nhất cũng là dòng họ đầu tiên về đây khai phá, lập lên làng Trà Lũ Đông, tổng Trà Lũ, phủ Xuân Trường, trấn Sơn Nam Hạ.

Đến đời thứ tư, chi nhánh thêm nhiều, con cháu đông đúc, họ Phan chia thành 2 chi. Đồng thời, cảm kích ơn nuôi dạy và phù giúp, 3 chi khác đã nhập vào thành Phan Tộc bề thế, phát triển như ngày nay.

Cho biết Phan Tộc có tiếng là dòng họ “Văn võ thế khoa” danh vọng, quyền quý. Từ Thủy tổ đến các liệt tổ kế thừa xây dựng cơ nghiệp rạng rỡ, đến nay đã được 15-16 đời, con cháu đông đúc, định cư khắp mọi vùng miền Tổ quốc.

Nhiều chi/cành con cháu sau này tòng giáo (theo đạo Công giáo) khoảng từ niên hiệu Gia Long đến Tự Đức thời Nguyễn nên xã Xuân Phương đa phần số dân thường có họ Phan.

Nhà thờ tổ Phan Tộc được xây dựng lần đầu chỉ đắp đất, lợp rạ vào năm Cảnh Hưng 44 (1783). Năm Gia Long thứ 6 (1807) được xây dựng với quy mô bề thế. Phục dựng lại vào năm Minh Mệnh thứ 21 (1840), có diện mạo gần như ngày nay sau đợt đại trùng tu vào năm Kiến Phúc thứ nhất (1883). Lần lượt được kiến thiết, tu bổ vào thời Hàm Nghi thứ nhất (1884) và Thành Thái thứ 14 (1902).

Năm 1975, tiền đường hạ giả do bị xuống cấp, lấy vật liệu trùng tu trung đường và hậu cung. Năm 2007, xây dựng lại tiền đường như hiện nay.

Ông Phan Văn Đoán - Đại diện họ Phan phát biểu khai mạc buổi lễ

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, nhà thờ tổ Phan Tộc là cơ sở cách cách mạng quan trọng của địa phương:

Từ năm 1947 đến tháng 10/1949, cơ sở hội họp chi bộ Trà Phú – Thọ Nghiệp, trụ sở Ủy ban hành chính kháng chiến huyện Xuân Trường sơ tán, kho vũ khí của huyện đội Xuân Trường.

Tháng 10/1949 đến tháng 2/1952, từ đường là nơi ẩn lấp của bộ đội C89 Xuân Trường, nơi tập luyện đội du kích Trà Lũ.

Giai đoạn 1954 - 1965, từ đường đón nhận các đồng chí thương binh miền Nam tập kết, địa điểm giao nhận quân của huyện đội Xuân Trường. Tại đây, đã mở nhiều đợt tập huấn, sinh hoạt chính trị và là cơ sở sơ tán của trường Đảng huyện Xuân Trường.

Đồng chí Phan Thanh Hà - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã dâng hương tại buổi lễ

Ghi nhận những giá trị tiêu biểu trên, ngày 23/09/2009, UBND tỉnh Nam Định có quyết định công nhận và cấp bằng Di tích lịch sử văn hóa cấp Tỉnh cho di tích Nhà thờ Tổ Phan Tộc xã Xuân Phương huyện Xuân Trường tỉnh Nam Định./.

Một số hình ảnh tại lễ dâng hương giỗ tổ họ Phan

Thực hiện: Đỗ Quang Đạt - Công chức VHTTTT